Yaşlanmak insanoğlunun ve insankızının en korktuğu gerçekliklerden biri. Okumuşuzdur masallarda insanoğlu gücünü, iktidarını yitirmekten; insankızı güzelliğini yitirmekten öylesine korkar ki, ölümsüzlük hep aranılan bir mucize olur. Bu uğurda büyüler yapılır, kurbanlar verilir; hatta vampir olur insan kanı içerek daima genç ve hayatta kalınır.
Hayatta kalmaya bu kadar sevdalı olan insan pek tabi sağlıklı bir yaşam sürmenin sırları üzerine oldukça kafa yormuş. İyi ve dengeli beslenme, bol bol su içme, egzersiz yapma, iyi uyku, kuvvetli bağışıklık gibi sıralamış da sıralamış olması gerekenleri . Sağlıklı ol ki, genç kalasın. Sağlıklı olmanın formülü üzerine çalışmayı da daha çok kadınlar üstlenmiş. Reklamlara baktığınız zaman çocukları ve kocası için sağlıklı sofralar hazırlayan kadınlardan geçilmiyor. Bu kadınlar genel olarak evli ya da çocukludur. Bekar kadınlar için sağlığın sırrı su ve kahvaltılık gevrektir. Çorba ya da geleneksel yemekler bekar kadının evinde pişmez. Genç oğlan annenin yemeklerini koklaya koklaya büyür; yeni nesil bir kadınla evlenir ve karısına gösterir mutluluğunun geçtiği yolları.
Bir bebeğin doğduğu andan 1 yaşını dolduruncaya kadar olan zaman diliminde anne ile kurduğu mutlak bağımlılık ilişkisi, annenin kaderiymiş gibi erkekler tarafından paylaşılmaz ya da annnenin harcamış olduğu emek küçümsenerek ortak olmayı gerektirmez. Kadının bakıcılık görevi daha ilk çocukluk zamanlarında başlar aslında, anne küçük kardeşlere bakması için küçük anne olarak kodlar kızını. Sen de anne olacaksın şimdiden antrenman yapmakta fayda var. Eğer erkek kardeşiniz ya da sizden küçük kardeşiniz yoksa bu sefer babaya hizmet eden o pek muhterem ailenin anneden sonra gelen hizmet karısınızdır. Kalk babana su getir, çay getir; anneye sofra kurup kaldırırken yardım et, anneye temizlikte yardım et, bakkala git vs. vs. Ortalama bir ailede kız çocuğunun ev içi sorumluluğu babanınkinden fazladır çünkü baba gitmiş, para kazanmış, şimdi eve gelmiş ve yayma zamanı; kıt kanaat yaşantıda kıtı erkek getirmiş, kanaati de kadın. Mutluluğun sırrını ailenin çekirdeğinden füzyon yardımı ile bulup, çıkartmışlar. Kadının bakıcılık hizmeti sadece çekirdek aile mensuplarıyla kısıtlı kalsa iyi, bir de hürmet vardır ki, bu da kadının kendi ailesi dışındakilere, yani sevgi ilişkisi kuramadıklarına alternatif olarak geliştirilmiş bir duygu geleneğidir. Sevmeyebilirsin ancak hürmet edeceksin. Erkek de sadece sevecek, onun hürmetinin bir yaptırımı yok. Bu sebeple hürmeti bu kadar sahiplenir erkek ve ikide bir önünüze “hürmet etmek lazım”la gelir. Erkeğin annesine, babasına ya da yaşlı akrabasına bakmak kadının bir borcudur -bu borç neredendir bilinmez- . Erkeği büyüten onun annesi, babası; borç erkeğin ancak kadına ödetmek en önemli gelenek. Kadının erkeğe borcu babanın sperminden başlıyor bir kere, kimse kısıtlı sayıda üretilen yumurtanın hesabıyla uğraşmıyor. Dert dölleyebildiğin kadar dölle derdi.
Eğer kadın hasbel kader “eğitimli” bir babaya sahipse okuması, meslek sahibi olması mümkün olabiliyor. Bu sefer de hikaye sevgilin ya da kocan tarfından aynı laflarla baştan yazılıyor. Kadının eğitim alması kapitalistleşen bir dünyada ancak iyi koca bulmaya yarayan bir durum sanki. Kadın, hem çalışsın para getirsin hem çoçuklarına ana, kocasına iyi bir eş, yaşlılara da hürmet de kusur etmesin. Kocanın ailesi kadını el kızı, kendi ailesi de evden bir gün çıkıp gidecek misafir gözüyle görür. Kadının kendine yurt edinebileceği bir yeri yoktur. Herkese yurt olan kadın, kendine ait bir yurt bulamaz bir türlü; bedeni bile emanettir kendisine. Bu emaneti etrafındakilerin sağlığı ve saadeti üzerine servis etmeye kodlanmıştır. Mesela kadının, kocasının anne, babasına bakıcı tutulmasını ya da huzur evinde yaşamasını önermesi zalimlikle bir tutulur. Erkeğin yaptığı zulmün haddi hesabı yokken kadının kendi hayatını seçmesi zalimlik olur. Kadının hayatı etrafındakilerin (aile, baba, koca, akraba) hizmetine peşkeş çekilecek kadar değersiz görülür. Onu değerli hale getirmek için eril geleneklere uymak, seçili hayatı yaşamak durumundadır. Eğer fiziksel şiddet görmüyorsan ne kadar iyi bir sevgilin ya da kocan olduğunu düşünerek tatmin olacak, bunun basit karşılıklarını da yerine getireceksin. Bunu zorla değil de seçerek yapan kadın sayısı da hiç az değilidr. Erkek kadın hayatında öyle bir kodlanmıştır ki, kadın hipnoz olmuş gibi bir erkeğin hayatında olması için gereken neyse bunu yerine getirir. Güzel ve sağlıklı olmak mı gerekli, hemen kalori hesabı yapılır, kadınlar günde 1400 – 1600 kal erkekler 1800-2000 kal harcıyorlar. Erkeğe ödenen diyet yetmezmiş gibi, hayatında da sıkı bir diyete başlar ve bu diyet hiç bitmez.
Kadının sağlığı etrafındakilerin sağlığına armağan olsun. Kadın iyi, sağlıklı bir aile yetiştirebilsin diye çocukluktan itibaren eğitilir ve aile vakfına ömrünü bağışlar. Önce çocuklarını büyütür sonra yaşlılarına bakar. Yaşlılığın herkes için en korkutucu yanı elden, ayaktan düşmektir ancak kadınlar için kabus olan tarafı kendisine bakacak birilerinin olmamasıdır, o yüzden bir çok kadın yaşlı bakım evlerine gitmeyi güvence olarak görür. Kendi hissettiği yükü başkalarının omuzlarına koymak istemez. Isteyenleri de genellikle hayata karşı öfkeli olanlardır. Kabullenmekte usta olan kadın yaşlılığın başa gelecek bir durum olduğunu kolay kabullenir, ya genç kalmanın ya da muhtaç olmamanın çaresini arar.
Berivan Öncel (Gıda Mühendisi)